Valpreventie hulpmiddelen (2025) | Valrisico Ouderen

Ongeveer 1,1 miljoen ouderen hebben een verhoogd valrisico aldus VeiligheidNL [1]. Iedere 5 minuten wordt er een 65+-er opgenomen op de Spoedeisende Hulp na een val. Er bij nadenkende dat dit slechts 10% is van het totale aantal valongevallen. En val kan enorm vervelende gevolgen hebben. Het kan leiden tot beperkingen in de zelfredzaamheid door een breuk, kneuzingen of hersenletsel. Om het verhoogd valrisico te verlagen bent u vast nieuwsgierig wat u zelf kunt doen om een val te voorkomen en niet op de spoedeisende hulp terecht te komen.

Valpreventie wat betekent dit?

Vallen betekend dat iemand plots of onvrijwillig op de grond terecht komt. Een val houdt geen verband met letsel, dit is een mogelijk gevolg van vallen. Valpreventie betekend dus eigenlijk het voorkomen van een val. Dit kan gepaard gaan met allerlei vormen van maatregelen.

Wat zijn valrisico s?

Een verhoogd valrisico is er mede door lichamelijke problemen ofwel omgevingsproblemen. Hieronder zal ik u meenemen in de mogelijke valrisico’s.

Omgevingsfactoren valrisico

Bij omgevingsproblemen kunt u denken aan; is het huis veilig? Wat signaleren we in de praktijk? Ouderen blijven langer thuis wonen, soms ook zonder aanpassingen te realiseren. Goede verlichting kan belangrijk zijn om een val te voorkomen. Welke handelingen voert u uit in uw omgeving, welke aanpak heeft u? En zo kunnen er op het gebied van omgeving effectieve interventies ingezet worden om een val te voorkomen bij ouderen.

Fysieke factoren valrisico

Toch spelen er ook vaak fysieke problemen welke invloed hebben op valongevallen. Hiervoor zijn ook effectieve interventies in de vorm van trainingsprogramma’s, therapie of onderzoek bij huisarts of in het ziekenhuis. Omtrent het lichamelijke functioneren kunt u denken aan:

• Het in kaart brengen van de valgeschiedenis, dus het aantal valongevallen.
• De mobiliteit in beeld brengen aan de hand van balans, spierkracht en conditie en welke invloed dit heeft op bewegen.
• Het in kaart brengen van medicijngebruik
• Is er sprake van angst om te vallen?
• Spelen er cognitieve problemen (dementie) welke invloed kunnen hebben op valongevallen?
• Hoe speelt de visus of gehoor een rol in vallen?
• Is duizeligheid een factor?
• Het voedingspatroon is van belang, met name ondervoeding kan van invloed zijn op valongevallen.
• Soms is er sprake van incontinentie bij ouderen wat invloed heeft op valongevallen.

Goed om te weten is dat mensen met cognitieve beperkingen, zoals dementie of na een beroerte het valrisico tweemaal zo groot is.

Welke behandelmogelijkheden zijn er voor valpreventie ouderen?

Om preventief bezig te gaan met vallen voorkomen is het van belang om in kaart te brengen waar u in de praktijk tegenaan loopt. U kunt zelf dit stroomschema doorlopen om te kijken of u verder behandeling nodig heeft.

Als u ”Ja” antwoord op een aantal vragen kan het aan te raden zijn om het valrisico verder te laten onderzoeken. Via de huisarts kunt u zich laten doorverwijzen naar een therapeut die een valanalyse kan afnemen of naar de valpoli in het ziekenhuis. Veel ouderen worden doorverwezen, omdat er vanuit de valrisicotest een indicatie is.

Mocht u ”Nee” antwoorden op de vragen, maar toch de behoefte voelen om u voor te bereiden op het gebied van valpreventie dan bestaan er een groot aantal valpreventieprogramma’s. Hieronder een overzicht. Check bij de zorgverzekering of u vergoeding krijgt.

• In balans
• Zicht op evenwicht
• Vallen verleden tijd
• Vallen is ook een sport
• Thuis Onbezorgd Mobiel
• Valanalyse 65+
• Zeker bewegen
• Otago oefenprogramma [2]
• Ook is het goed voor ouderen om te blijven bewegen en hierdoor spierkracht conditie en balans te trainen.

Advies ergotherapeut

Een ergotherapeut kan u adviseren hoe u de zelfredzaamheid behoudt en langer thuis kan blijven wonen. Er wordt rekening gehouden met de lichamelijke factoren die van invloed kunnen zijn op vallen en kijken hoe en of wie dit kan beïnvloeden. De ergotherapeut heeft dus een belangrijk rol om te signaleren waar de valrisico’s zich bevinden. Daarnaast hebben ergotherapeuten expertise op het gebied van advies voor woningaanpassingen ter bevordering van de valpreventie en daarnaast het voeren van de dagelijkse activiteiten (ADL). Vaak behoeft behandeling op het gebied van valpreventie een multidisciplinaire aanpak.

Valpreventie hulpmiddelen

Meestal weten ouderen niet dat vallen een gevaar is. Wanneer een persoon zich goed voelt is er vaak niet direct de noodzaak van beweging of om verdere maatregelen te nemen. Vaak wordt bewegen nog wel gedaan door ouderen, maar preventieve maatregelen nemen op andere fysieke factoren of omgevingsfactoren valt niet binnen de interventies. Doordat de noodzaak niet hoog is hebben de meeste ouderen geen duidelijke richting om te beginnen. Hieronder kunt u alles lezen over valpreventie hulpmiddelen. [3] Niet alleen als u bekend bent met een beroerte, reuma, post covid, dementie, parkinson, artrose, MS of een andere diagnose hoeft u preventief te handelen.

Mobiliteit hulpmiddelen valpreventie

De mobiliteit komt vaak als eerste in het geding en wordt ook het meest gelinkt aan het ontstaan van een val. Hieronder een overzicht van diverse hulpmiddelen welke geschikt kunnen zijn om een val te voorkomen.

Fietsen

Voor buitenshuis kunt u denken aan een driewielfiets, loopfiets volwassenen of duofiets als een gewone tweewieler niet meer veilig voelt. Binnenshuis kunt u de fietsbeweging ook nog stimuleren door een stoelfiets of hometrainer voor ouderen in te zetten.

Lopen

Bij lopen kunnen er allerhande problemen ontstaan. Om het lopen te ondersteunen kunt u denken aan een rollator, looprek, krukken of wandelstok. Maar drempels in huis zijn ook valobstakels. Een drempelhulp kan geschikt zijn.

Rijden

Mocht u de conditie niet meer hebben om te fietsen, dan kunt u kiezen voor een scootmobiel.

Transfers

Ook bij het maken van transfer worden vaak problemen ervaren. Denk hierbij aan een bedbeugel, pakpaal, glijzeil of bedverhoger.

Zitten

Om in de woning te verplaatsen en keukenactiviteiten te kunnen uitvoeren is een trippelstoel een prettig hulpmiddel om mee te werken. Indien het valrisico buitenshuis dermate hoog is kun u denken aan een rolstoel. En voor binnenshuis om genoeg rust te pakken tussen het bewegen door is een sta op stoel in de woonkamer erg geschikt.

Zelfzorg hulpmiddelen valpreventie

Op het gebied van zelfzorg zijn er vele hulpmiddelen om vallen te voorkomen bij ouderen.

Aan en uitkleden

Goed schoeisel is ontzettend belangrijk om een val te voorkomen. U kunt hierbij denken aan een verbandschoen.

Huishouden

Vaak willen ouderen de zelfredzaamheid bewaren, maar dit betekend ook het huishouden doen. Op trappetjes staan, met een zware stofzuiger aan de haal. Het is niet aan te raden. Een huishoudelijke hulp kan een goed alternatief zijn.

Medicatie

Het is erg belangrijk om medicatie te nemen op het juiste moment. Dit lukt niet altijd. Het kan prettig zijn om middels een medicijndoos of pillendoosje dit makkelijker te maken.

Toilet

Vaak missen ouderen een houvast in de toilet en kunnen niet met hun loophulpmiddel in de toilet komen, waardoor ze los moeten lopen. Een wandbeugel, toiletframe, toiletverhoger of toiletbeugel kan hierbij al een uitkomst bieden. Mocht er iets nodig zijn op de slaapkamer kunt u ook denken aan een urinaal of postoel om nachtelijke valpartijen te voorkomen.

Wassen

In de badkamer douche vallen ouderen vaak. Er is een oudere douche of bad of geen mogelijkheid om te zitten. Een douchestoel, douchekruk of badplank kan helpen om vallen in de badkamer te voorkomen.

Veiligheid hulpmiddelen bij valpreventie.

Veiligheid is een grote noemer binnen de valpreventie hulpmiddelen. Er zijn zorghulpmiddelen via Medipoint om gevolgen te doen verminderen of te kunnen alarmeren bij een valincident, maar ook om een val te voorkomen.

Domotica

Allereerst is het heel belangrijk om ook ‘s nachts goed zicht te hebben en kunt u kiezen voor goede verlichting middels een bewegingssensor. Ouderen kunnen er ook baat bij hebben om overal bereikbaar te zijn met een seniorentelefoon, dan kunt u alarmeren als u zich onwel gaat voelen of even onzeker bent of gewoon hulp nodig hebt. Voor ouderen met dementie kan een dementieklok ook helpen voor structuur, zo verminderen we vaak het dwalen en daarbij komend valrisico.

Valpreventie

Om letsel na vallen te voorkomen bij ouderen is een heupairbag aan te raden. De gevolgen na een val zijn dan vele malen kleiner. Mocht het toch gebeuren dat u bent komen te vallen dan werkt een personenalarmering goed om hulp in te schakelen.

Meest gestelde vragen valpreventie hulpmiddelen

Mocht u nog meer willen weten over het verminderen van vallen en welke interventies werken om een val te voorkomen bij ouderen? Lees hier dan verder, ik bespreek de meest gestelde vragen over valpreventie hulpmiddelen met u.